विमान चढेर १ सय १० गाई काेरियाबाट नेपाल आउँदै

जिउँदो गाईवस्तु विरलै सीमा पार गराईन्छ । अझै लामाे दुरी र जहाजमा हालेर एकठाउँबाट अर्काे ठाउँमा लानु अझै विरलै हुन्छ ।
तर दक्षिण काेरियाले नेपाललाइ उन्नत जातका गाई अनुदान दिएर नेपाल पठाएकाे छ । एसिया एयरलाइन्सको ए ३५० बाट ४२ वटा गाई नेपाल प्रस्थान गर्दैछन् । यो कोरियाबाट जिउँदो गाईको पहिलो निर्यात हो।

नेपाललाई विश्वको सबैभन्दा गरिब देश मध्येकाे सुचीमा राखेकाे छ (जीडीपी प्रतिव्यक्ति $१,२२३) नेपालमा दुग्ध उत्पादनकाे जीडीपीको ९% ओगटेको छ। यहाँ ३७ लाख गाई छन् तर काेरियामा मात्र ३९००००गाई छन्),नेपालका गाईकाे उत्पादकत्व धेरै कम छ। कोरियाली गाईले वार्षिक औसत १०,००० केजीभन्दा बढी दूध उत्पादन गर्छ, तर नेपाली गाईले ८८० केजी मात्र उत्पादन गर्छ। नेपालको दुग्ध उद्योगलाई प्रवर्द्धन गर्न कृषि, खाद्य तथा ग्रामीण मामिला मन्त्रालय र अमेरिकी गैरनाफामूलक संस्था ‘हेपर कोरिया’ ले १०१ वटा दुग्ध गाई र कोरियाली शैलीको दुग्ध गाईको बीउ (२ बिरुवा, कृत्रिम गर्भाधान) नेपाललाई उपलब्ध गराएको हाे ।

नेपालको राजधानी काठमाडौंबाट १५० किलोमिटर टाढाको गाउँहरुमा यी गाई पठाईने छ । लगभग ५० वटा फार्महरूले उन्नत जातका यी गाईहरू प्राप्त गर्नेछन्,। तिनीहरूले आफ्नो पहिलो गाई र पशुपालन व्यवस्थापन सीपहरू आफ्ना छिमेकीहरूलाई हस्तान्तरण गर्नुपर्छ भन्ने शर्तमा याे कार्यक्रम सरकारले अघि सारेकाे हाे ।
नेपालमा ल्याईएका गाई बारे काेरियाली दुग्ध विज्ञहरूले न प्रजनन प्रविधिहरू सिकाउँछन् र बायोग्याँस सहितकाे संभावना स्थापित गराउन सहयाेग गर्नेछन् । नेपाली दुग्ध गाईको वंशाणुगत सुधार पनि गरिने छ । ।

काेरियालाई अमेरिकाले पनि गाई दान गरेको थियाे

नेपालमा जस्तै दुग्ध गाईको लागि काेरियाले पनि सहयोग पाएको थियो । सन् १९५२ देखि १९७६ सम्म अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको सहयोगमा करिब ९०० दुग्ध गाईले समुन्द्र पार गरेर कोरियाली माटोमा पाइला राखेका थिए । यी दुग्ध गाईहरूले कोरियालाई पशुपालन पावरहाउस बन्नको लागि जग हालेका थिए जुन हाल विश्वमा पाँचौं स्थानमा छ (दुध उत्पादनमा आधारित), जापान र डेनमार्कलाई पछि पार्दै। सन् १९६२ मा ट्रान्सपोर्टरले योन्सेई विश्वविद्यालयलाई दान दिएका १० गाई पनि चर्चित ‘योन्सेई मिल्क’ को सुरुवात हुन्।
८४ वर्षीय ली जे-बोकले संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट गाई ल्याएपछि सन् १९७३ मा उत्तरी ग्याङसाङ प्रान्तको एङ्याेङमा गाई फार्म स्थापना गरेका थिए। ली काे फर्मकाे गाई पनि आज विमानमा चढेर नेपाल आयो । विदेशबाट आएका दुई गाईहरू लिएर जाङ्घोवन खेत निर्माण गर्ने स्वर्गीय चोई युन-योङका नाति चोई चुङ-हीले पनि चारवटा गाई दान गरे। लि ले भन्नुभयो, “म संयुक्त राज्यले उपलब्ध गराएको फर्मुला मिल्क खाएर हुर्केको छु,” र स्वेच्छाले ती मध्ये तीन वटा गाई नेपाललाई दिए ।

विमानमा रहेका सबै गाईहरू १० महिनाभन्दा कम उमेरका छन्। उचाइ १सय ४० सेन्टिमिटर भन्दा बढी उचाई भएका गाईलाई विशेष रूपमा डिजाइन गरिएको काठको कलममा राख्न सकिँदैन, त्यसैले थोरै कम वृद्धि भएका गाईहरू सावधानीपूर्वक चयन गरिएर छनाैट गरि पठाइएकाे छ ।
जम्मा ४२वटा गाईकाे वजन लगभग १० टन छ।  कार्गो प्लेनमा धेरै गाईहरू बोक्न सम्भव छ, तर विमानमा अक्सिजन खपत र गाईको कार्बन उत्सर्जनको गणनाले ४२ वटा मात्र गाई एक पटकमा पठाईएकाे हाे ।